Daha önce anlattığım duvar metrajı‘nın ardından demir metrajıyla, Metraj ve Keşif başlığı altında metraj çıkarma yazılarımıza devam edelim. Metraj çıkarmak için (duvar, sıva, kalıp fark etmez) Mimari/Statik Projeyi okumayı bilmemiz gerekiyor. Yazımda yer yer bu konuda yardımcı olacağım, bir çok detayı resimlerle vereceğim…
Elimdeki 3 katlı (2 normal + 1 teras) yapının sadece teras döşeme, kolon ve kiriş demir metrajlarını çıkaracağız. Yazının devamında Autocad ve pdf biçimindeki örnek proje dosyasını indirebilirsiniz. (Autocad 2007 biçiminde kaydedilmiştir) Sta4cad ile hesaplanmış statik projemizde aslında kalıp, demir ve beton metrajı hali hazırda bizlere çıktı olarak verilmektedir. Hatta kiriş ve döşemelerin üzerinde bulunan demir/demir ölçüleri yine sağ altta bir tablo altında verilmektedir. Statik projemizde tabloların sağ alt köşesine bakarsanız görebilirsiniz. Fakat bir İnşaat Mühendisi veya İnşaat Teknikeri, teoride proje üzerinden metraj çıkarmayı bilmelidir. Projemizle ilgili kısa notlarla başlayalım:
Projemizde;
bulunmaktadır.
Demir metrajı için proje ve excel dosyasını indirmek için tıklayınız.
Metraj cetveline ihtiyacımız olacak. Demir metraj cetvelleri genelde standarttır, excell formatında bulabilirsiniz. Üstteki bağlantıdan boş Demir metraj cetveli’ni indirebilirsiniz. Metraj cetveli ile ilgili detayları metraj çıkarırken anlatacağım.
Autocad projemizi açalım. Sol köşedeki teras kat kalıp planına bakalım. P01-P11 arası numaralandırılmış pilye, düz ve ek donatıları döşemenin üzerinde görüyoruz. P01 donatısınından hesaplamaya başlayalım.
Demir metrajı çıkarabilmek için bilmeniz gereken tek şey verilen 27Ø8/20 l=155 değerini okuyabilmek.
Okuduğumuz değerleri yukarıdan indirdiğimiz boş demir metraj tablosuna giriyoruz.
Verileri girdikten sonra Excel burada hesabı kendisi yapıyor. 27×1,55= 41.85 metre 8’lik demire ihtiyacımız var.
Demir çapını 8-10-12-14-16 değerlerini yerine yazdığınızda, demir hangi çaptaysa hesap o sütuna eklenir.
Tüm demir çaplarının 1 metre için standart kilogram değerleri vardır. Döşeme için toplam 401,8 metre 8 mm çaplı demire ihtiyacımız var. 8 mm çaplı demirin 1 metresinin ağırlığı 0,395 kg.
401,8 x 0,395= 158,71 kg demir ihtiyacı çıkıyor.
STA4CAD ile hesaplanmış demir metrajına baktığımız zaman 159,1 kg lık bizim bulduğumuz değerle aynı değer çıkmış. Yani program doğru hesaplamış 🙂
Projemizden kolon aplikasyon plan çizimine baktığımızda:
4 adet benzer 25/60 (ST07-ST08-ST12-ST13 ) kolonumuz var. Bu yüzden excel tablomuzda etriye çiroz ve kolon demirlerinde benzeri kısmına 4 adet yazacağız.
Soldaki ekran görüntüsünde etriyenin toplam uzunluğunu (L=166) sağda ise aralıkları görüyoruz. Sağda ise etriyenin çapı ve aralık miktarı verilmiş. Etriye aralıkları bağlantı noktalarına (kolon/kiriş) yaklaştıkça sıklaşır, uzaklaştıkça azalır.
Deprem yönetmeliğinde minimum etriye aralıkları ve diğer detaylar mevcut. Dilerseniz Deprem yönetmeliğini inceleyebilirsiniz. Statik sorgular yapmadan metraj çıkarmaya geri dönelim.
Sağdaki ekran görüntüsünde Etr. Ø8/12/8 değeri verilmiş.
8 mm çapında etriye demiri: kolonun orta bölgelerinde 12 cm, bağlantı noktalarına yakınlaştıkça 8 cm aralıklarla atılacak. Peki kolonun orta noktasının ölçüleri nelerdir? Ve atılacak demir miktarı?
Kolon detayına bakıp bu ölçüleri görebiliriz.
Sağdaki ekran görüntüsünden görebileceğimiz üzre:
Yine kolon aplikasyon planından 10Ø14 l=356 okuyoruz.
Ve son olarak okuduğumuz tüm verileri demir metraj tablomuza yazıyoruz:
Bkz. Kiriş Donatısı
Son olarak kirişlerde demir metrajı biraz karışık gelebilir fakat tamamen kolonla aynı mantık.
Öncelikle plana baktığımızda 2 farklı (KT01-KT02), 2 benzer kiriş (KT03-KT04) olduğunu görüyoruz.
Kiriş detay çiziminde KT01 kirişine bakalım
A-A kesitinden detayları görebilirsiniz. Okuduğumuz değerleri demir metraj tablomuza yazdığımızda:
Böylelikle döşeme, kolon ve kirişlerin demir metrajını tamamlamış oluyoruz.
View Comments
demir metrajında çapa göre metredeki ağırlığı hesaplıyoruz, bu ağırlık çapa göre nasıl hesaplanmış ??
yani metredeki ağırlık çapa göre nasıl değişiyor?
paylaşım için teşekkürler. biraz daha ayrınlılı anlatabilir misin (ör filiz metrajı, ilave donatı metrajı, sehpa, çiroz metrajı .)
çok faydalı oldu benim için. çok teşekkür ederim.
1 metre demir için çap değişkenlerine göre her çap için belirlenen bir standart vardır. 1 metre demiri kilogram/ton'a çevirmemizin nedeni; demirin fiyat değeri kg birimi üzerinden satın alınmasıdır.
Aslında bu birim çevirme işi maliyet hesabına girer. Demirciden demir isterken 10 adet Ø8 - 5adet Ø14 demir istersiniz fakat ödeme yaparken tüm istediğiniz bu demirlerin tonajı hesaplanır ve 1 kg'a gelen değer/fiyat üzerinden hesaplanır. (Bu değerlerde ufak sapmalar olabilir, bu nedenle demirler şantiyeye getirilirken tartılır, tonu belirlenir)
Her çaptaki demirin 1 metre ağırlığı standart verilerle sabitleştirilmiştir. Metraj tablosunun sonunda "1 metre demirin kg cinsinden değeri" satırına karşılık gelen demir kg değerlerini görebilirsiniz.
Çok faydalı bir çalışma olmuş. Uğraşınız ve ilginiz için çok teşekkür ederim.
demek istediğim, çapa göre değişen değer nasıl çıkıyor? ama buldum, şu formülden. x değerimiz çap oluyor. çıkan değer metredeki ağırlık, yani Q8=0.395 kg/m
f(x) = [(x^2*À)/4 ]* 0.00785
ellerinize sağlık yüreğinize sağlık çok güzel çok faydalı.yüzyüze görüşüp birşeyler ikram edip teşekkür etmek isterdim.umarım karşılaşırız teşekkürlerr
gerçekten çok faydalı bir anlatım teşekkürler
iyi günler ,
Öncelikle teşekürler verdiğiniz bilgilendirmeler için ,
1/25 ölçekli bir demir metrajı var 1/100 e nasıl çevirebilirim .
iyi günler üzerinden biraz zaman geçmiş ancak gerçekten faydalı bir anlatım olmuş benim sorum excel tablosuna dair ben bu tabloyu istediğim gibi nasıl uzatabilirim bilginiz varmıdır acama şimdiden teşekkürler..